Yazılı Fetva

Kapora alarak ticaret yapmak günah mıdır?

10351
17.04.2020

Hocam biz ticaret yapıyoruz. Anadolu kültüründe büyük şehirlerdeki gibi ticaret yapılamıyor. Bunu alalım, bize ayır diyen aylarca uğramıyor. Seçtiği malı ne satabiliyorsun ne bırakabiliyorsun. Biz de kapora alıyoruz. Duydum ki kapora ile ticaret günahmış. Doğru mudur?

Kapora ile satıştan şunu kastederiz:
 
Müşteri bir malı beğenir, onu ister. Satın alacağının garantisi olarak da fiyatının bir bölümünü satıcıya verir. Malı almaya geldiğinde de fiyatının tamamını verir. Almaya gelmez veya vazgeçerse ödediği para satıcıda kalır.
 
Böyle bir ticaret için kitaplarımızda fukahanın önemli bir bölümü, caiz olmaz demişlerdir. Onlar, böyle bir parayı almayı insanların malını haksız yere almak şeklinde yorumlamışlardır. Ancak caiz olacağını söyleyen fıkıh görüşü de vardır. Fıkıh konseyi de bu caiz olur görüşü üzerine fetva vermiştir. Zira ticaretin taşıdığı risklere karşı satıcının da korunması gerekmektedir. Özellikle sipariş üzerine yapılan işlerde satıcı veya üreticinin kapora almaması ciddi bir hak ihlaline dönüşebilir.
 
Kapora bu nedenle caizdir. Yalnız;
 
• Kaporaya ait ticaret bir süre ile sınırlandırılmalıdır. Mesela üç gün içinde şeklinde veya hangi süre belirlenecekse, belli bir süre konmalıdır. Ucu açık durumda kapora caiz olmaz.
 
• Ticareti satıcı iptal ederse aldığı kaporayı geri vermek zorundadır.
 
• Kapora kiralama işleri için de kullanılabilir.
 
• Altın ve gümüş ticaretinde yani kuyumcuda ve döviz ticaretinde ise kapora üzerinden iş yapmak caiz değildir.
 
• Satıcının müşterinin iptali üzerine kaporayı geri vermesi ise bir fazilettir ve evla olandır ama buna mecbur değildir, kapora ona helaldir.

Nureddin Yıldız