Yazılı Fetva

Miras Paylaşımında Üvey Annenin Hakkı

10097
14.05.2012

Evvela selam ediyor ve hizmetiniz için teşekkür ediyorum. Konuya gelince: 2 Zevce, 1 Erkek Evlat ve 6 Kız Evlattan oluşan bir ailede Zevc/Baba vefat etti ve -maalesef miras taksiminde anlaşmazlık çıktığı için- miras mahkeme eliyle resmi kanuna göre paylaştırıldı. (NOT: 2 Zevceden birinin [annemin] hem resmî hem dinî nikâhı vardır. Diğerinin [üvey annemin] ise resmi nikâhı yoktur; ama dinî nikâhı vardır.) Malumunuz, resmi kanuna göre resmi nikâhlı zevce 1/4 aldı ve 7 evlat da 3/4'ü eşit olarak paylaştılar. (Dinî nikâhlı zevce [üvey annem] bir şey alamadı tabii.) Yine malumunuz üzere dinen de her 2 zevce 1/16 ve kalan malı da 7 evlat (erkek 2 pay, kız 1 pay alacak şekilde) paylaşmalıdır. Benim sorum ise şudur: Bu kız evlatlardan biri olan ben, dinen paylaşılınca alacağım paradan daha azını resmi kanunla paylaşıldığında aldım. Yani ben ve kız kardeşlerim, biraderim ve üvey annem (dinî nikâhlı zevce) dinen alacaklarımızdan eksik aldık. Hatta -yukarıda da belirttiğim gibi- üvey annem hiçbir şey alamadı. Uzun lâfın kısası herkesin alamadığı paylar anneme(resmî nikâhlı zevceye) gitti. Çünkü dinen 1/16 alması gerekirken resmen 1/4 aldı. Fakat bir yakınımız; benim de kendi -dinen hak ettiğimden eksik olan- payımdan, biraderime ve üvey anneme haklarını vermem gerektiğini, dinin böyle gerektirdiğini söyledi. Lakin ben -resmi paylaşım yapıldığı için- dinen hak ettiğim paydan bile eksik almışken nasıl onların haklarına girmiş olabilirim ve onlara pay vermek durumunda olabilirim? Ben de dâhil herkes dinen alacağından eksik almışsa ve sadece annem dinen alacağından fazla almışsa, hepimiz eksik olan haklarımızı annemizden (resmi nikâhlı zevceden) almamız gerekmez mi? (Ben, annemden bir şey almayı kat'iyen düşünmüyorum; ama meseleyi anlamak ve benden hakkını isteyenlere adres göstermek açısından soruyorum.) Âhir-i kelam: Zaten hak ettiğim paydan eksik alan benim; normalde 2 pay alması gereken biraderime, hiç pay alamayan üvey anneme borcum var mıdır? Yoksa onların haklarını annem (resmî nikâhlı zevce) mi vermelidir? Lütfen resmî ve dinî miras paylaşımını karşılaştırmalı olarak hesaplayıp cevap verir misiniz? Ben kimsenin hakkına girmek istemiyorum ve dinimiz ne buyuruyorsa onu yapmaya razıyım. Soru sorarken kabalık ettiysem mazur görünüz; meselenin yanlış anlaşılmasından ve dolayısıyla yanlış cevap verilmesinden endişe ettiğim için bu kadar uzatarak sormak zorunda kaldım, özür diliyorum. Cevabınızı bekliyorum... Tekraren: Allah hizmetinizden ötürü sizden razı olsun...

Selamünaleyküm.
Sizin dinen o mirastan almanız gereken % 10.938 dir. (Kızların her biri böyledir.)
Eşlerden her biri de % 6.25 alacaktır.
Erkek kardeşiniz ise % 21.875 alacaktır.
Bu dağılıma göre, siz fazla aldı iseniz fazlalığı alamayan veya eksik alana iade edin. Böyle bir durum yoksa sizin yapmanız gereken bir şey yoktur. Nezaket gösterip vermek ise sizin bileceğiniz bir iştir. Allah'a emenat olunuz.

Nureddin Yıldız