Yazılı Fetva

Cariyelerin tesettürü hür kadınlarla farklılık gösteriyor muydu?

883
29.02.2024

Hocam Nur Suresi 31. ayetteki “Müslüman kadınlara söyle” ifadesi cariye olan Müslüman kadınlar için de geçerli mi yoksa sadece hür Müslüman kadınları mı kapsıyor? Sormamın sebebi dört mezhep görüşünde cariyenin avret yerinin erkek avret yeri gibi sayılması ya da buna benzer farklı görüşlerin olması. Şu an cariye statüsü yok ama cariye Müslümansa başını, kollarını örtmesi gerekiyor muydu, ya da örtmesi iyi mi olur yoksa cariye olduğu bilinsin diye örtmemesi mi gerekiyor? Bu durum tesettürle mi yoksa hürlükle mi alakalı ya da hürlerin tesettürüyle mi alakalı? Cariyeler için hürler ölçüsünde tesettür farzı söz konusu değil mi? Bu durum kafamı karıştırdı, net bir bilgi de bulamadım. Ahzab Suresi cilbab ayetinin Diyanetin de kullandığı tefsirinde cilbabın geçici tedbir olduğuyla ilgili ifadeler mevcut. Cariyelerin cilbab giymesinin belli bir dönem yasaklanması, cilbabın hür olanlara mahsus olduğunu mu gösterir? Nur Suresi ayeti zaten tesettürü emrediyor, o halde cilbabın tefsirde ifade edildiği gibi belli bir döneme ait olduğu söylenebilir mi? Cariyeler tesettürlü olmak isterse hürler yüzünden tesettürü engellenebilir mi, cariye de olsa onlar da kadın sonuçta. Geçmiş konu gibi duruyor ama yine de sormak istedim.

Sizin de belirttiğiniz gibi cariye, köle sistemi kalkmıştır. Dinimiz İslam, köleliğin bitmesine adeta teşvikte bulunan uygulamalarda bulunmuştur. Hür Müslüman kadının tesettürü ile cariyenin tesettürü farklıdır. Tesettürle ilgili ayetlerin tefsirinde konuyla ilgili derin malumat bulabilirsiniz. Bilhassa İbni Kesir Tefsiri ve Tefsir’ül Münir eserlerine bakabilirsiniz.

- Cariyelerin tesettürü hür mümin kadınlardan farklıdır.  
- Cariyelerin başları dışındaki bütün yerlerini örtmeleri gerektiğini söyleyen âlimler olduğu gibi hür mümin kadınlar gibi bütün bedenlerini örtmeleri gerektiğini söyleyen âlimler de vardır.

- Hür/cariye ayrımı yapılması gereken bir dönem olmuştur. Siyasi ve toplum menfaatine uygun bir karar verilmesi gereken bu dönemde hür kadınlar cilbab giymiş cariyelerin giymemesi istenmiştir. Siyasi ve sosyal bir zorunluluk sebebiyle alınan bu önlem, ön görülen tehlike geçince gerekli olmaktan çıkmıştır. 
Bu konu üzerinde daha derin bir araştırmak yapmak isterseniz yukarıda ismi verilen eserlere bakabilir ve kadim tefsir kitaplarında tesettür ayetlerinin tefsirlerini inceleyebilirsiniz. Allah'a emanet olun.

H. B.