Yazılı Fetva

Elüs (tarım borsası) caiz mi?

1410
23.09.2025

Ben elüs hesabı açmak istiyorum. Bu hesap şu şekilde işliyor: Ziraat bankasında yatırım hesabı açıp elüs hesabı tanımlıyorum. Sonra ticaret borsasına kayıt oluyorum ve buğday, arpa, mısır gibi ürünleri sanal olarak alıp satıyorum. Ürünlerin fiziki karşılığı devletle anlaşmalı resmi silolarda var hatta belli bir depolama süresi var. Bu süre sonunda ya fiziki teslim alacaksın ya da satacaksın. Yani tarım borsası kısaca. Çiftçi değilim. Al sat yapmak amacıyla böyle bir işe girmek istiyorum, caiz mi?

Araştırdığımız kadarıyla bahsettiğiniz ELÜS, lisanslı depolarda bulunan ürünlere temsilen çıkarılan, mülkiyet ifade eden elektronik bir belgedir. Bu belge, temsil ettiği ürünün türü, miktarı ve kalitesi bakımından belirli ve teslim edilebilir durumdaysa bunların alım-satımında dinen sakınca yoktur. Yalnız bu belgelerin,

  • Hileli veya teverruk amaçlı organize edilmiş işlemlere konu edilmemesi; aksi halde alışveriş görüntüsü altında haram bir kazanç olur.
  • Menfaatin faiz/şüpheli zemine dayandığı uygulamalar olmaması,
  • Aynı cins mallarda takas yapılacaksa peşinlik ve eşitlik ilkelerine dikkat edilmesi; böyle yapılmazsa aynı cins mallar takas edildiğinde eşit olmaması (fazlalık faizi) veya vadeli olması (vade faizi) ribâya sebep olur.
  • Farklı cins mallarda takasta ise peşinliğe dikkat edilmesi; çünkü farklı cins mallar birbiriyle takas edildiğinde vadeye bırakıldığında vade faizli muameleye dönüşür.
  • Vadeli muamelelerde en az bir tarafın bedelinin peşin ödenmesi gereklidir.
T. Y.