Yazılı Fetva

Otistik çocuğun dini yükümlülüğü olur mu?

2968
23.10.2021

Hocam, benim on üç yaşında bir kızım var. Onu İslam dairesinde yetiştirmeye çalışıyorum. Küçüklüğünden bu yana davranışlarında bir farklılık olduğunu fark ettik. Bu nedenle onu bir pedagog gördü fakat teşhis koyamadı. Benim de çocuk gelişimi formasyonum olduğu için bu tür çocukların davranışlarından anlıyorum ve kızımın hafif otistik olduğunu düşünüyorum çünkü belirtiler onu gösteriyor. Ne yaparsam yapayım, ne sosyal yaşamda ne de namaz, abdest gibi konularda öğrenememe problemi yaşıyor. Böyle bir bireye dini hükümler konusunda nasıl bir yol izlemeli? Yani ben ona sevdirerek zorlama yapmadan öğretmeye çalışıyorum ama bazen sabrım taşıyor, kızıyorum, imtihanım bu. Mesela namaz ve abdesti öğretiyorum nasıl olması gerektiğini fakat hiçbir zaman sonuç alamıyorum. Bu çocuğun ahiret hesabı ne olur sizce hocam?

Rabbimden size sabır ve sebat dilerim. Ve dilerim ki yaşadığınız endişeler ahirette sevap olarak sizi bulsun. Yavrumuza da acil şifalar ve afiyetler diliyorum. Âmîn.
Bir kere tek bir pedagog ile yetinmeniz hiç doğru değil. Psikolog ve pedagoglar bir tür içtihat yapmaktadırlar. İsabet kadar yanılmaları da tabiidir. Farklı pedagoglara muhakkak götürmelisiniz. Bunu hassaten tavsiye ederim.
İkinci olarak da elbette siz yapıyorsunuzdur ama bir mü'min kardeş olarak tavsiye etmeliyim zannederim: Yavrumuzun günlüğünü tutun. Bir pedagoga gittiğinizde ya o günlüğü özetleyip yazarak önüne koyun ya da notlarınızın bütününü verin ona, daha isabetli kararlara yardım etmiş olursunuz.
Din olarak da asla endişelenmeyin ve şunu bilin ki: Belki yavrumuza istediğiniz dini bilgiyi ve uygulamayı veremeyebilirsiniz, dünya hâli bu ama vermiş gibi ecrinizi alırsınız biiznillah. Yürüyüşünüz böyle olsun.
Tam bir sabırla yol almaya bakın. Asırlarca sürecekmiş gibi hazırlıklı olun. Duanız büyük bir silahınızdır.
Yavrumuza zor/şiddet/tehdit/mahrumiyet yöntemlerini kullanmamanızı tavsiye ederim size. Bu yöntemleri kullananlar zararın en ağırını yaşadılar benim tecrübelerimde. Sabırlı olun. Merhametin ve tatlı dilin gücü sopanın gücünden daha fazladır. Yeter ki sabrın içini doldurun. Anne olarak duanızı sakın basit görmeyesiniz.
Bir başka tavsiyem de şu olur:
Siz de bir anne olarak böyle bir çocuğun yetiştirilmesi esnasında nasıl ayakta durabileceğiniz konusunda psikolog desteği almalısınız.
Dini açıdan ise neyi ne kadar yaptırabilirseniz… Net kuralımız budur. Neyi ne kadar yaptırabilirseniz!
Kendinizi yalnız hissetmeyin; sizi kuşatan meleklerle konuşmaya çalışın zaman zaman. Allah yardımcınız olsun. Bir çeşit ibadet olarak bu ibadetiniz makbul olsun. Âmîn.

Nureddin Yıldız