Şer’i miras paylaşımı yapılamayan hisseli tarlalardan elde edilen pay helal midir?
Hocam, eşimin dedesinin babasından aktarım yoluyla kendisine intikal eden, çok sayıda hisseli tarla bulunmaktadır. Eşimin babası, dedesinden önce vefat ettiği için bu gayrimenkuller devlet tarafından doğrudan 70’i aşkın yasal varise otomatik olarak paylaştırılmıştır.
Bu hisseli gayrimenkullerden zaman zaman elektrik direği veya boru hattı geçmesi gibi sebeplerle eşime küçük meblağlarda ödemeler yapılmaktadır. Ayrıca ileride, bir varisin izale-i şüyu (ortaklığın giderilmesi) davası açması durumunda, satıştan da eşime bir miktar gelir düşmesi muhtemeldir.
Şer’î miras paylaşımı yapılmamış bu tür mülklerden elde edilen gelirin tamamının tasadduk edilmesi mi gerekir? Zira İslam hukukuna göre kız ve erkek çocuklar arasında miras farklı paylarda dağıtılır. Mevcut durumda 70’in üzerinde hissedarın bu paylaşım şekline rıza göstermesi mümkün görünmemektedir.
Amacımız, çocuklarımıza haram olma ihtimali bulunan bir miras bırakmamak. Bu durumda nasıl bir yol izlememiz gerekir?
Bugünkü Türkiye gibi karmaşık ve kuşaktan kuşağa geçmiş büyük aile yapılarında, özellikle tarım arazilerinde şöyle bir durum sıkça yaşanıyor:
• Devlet, veraset ilamına göre kanunen varis görünenlere tapu hissesini bölüştürüyor.
• Bu paylar bazen şer’î miras sistemine uygun düşmese de herkes kendi hissesine göre gelir alıyor, kullanım yapıyor, hatta satış işlemlerine rıza gösteriyor.
Bu durumda, fiilî durum bir tür zımnî (üstü kapalı) rızayı doğurur. Herkes devletin verdiğini kabul etmiş, hakkını aramamış, müdahale etmemişse bu, şer’î mahiyette olmasa da fiilen geçerli sayılan bir taksimdir.
Ayrıca diğer mirasçıların tamamına ulaşmak ve helalleşmek mümkün olmadığından, devlet eliyle yapılmış bu türden miras taksimi, fiilen ve zımnen herkes tarafından kabul edilmiş olur. Bu şartlar altında bir Müslümanın eline geçen miras payında, sakınca olmadığı kanaatindeyim.