Video Fetva

Kırmızı ışıkta geçilir mi?

8661
23.04.2012

Kırmızı ışıkta geçilir mi?

Trafik işaretleri açısından veya trafik kuralları açısından ele alındığında onlarca trafik kuralı var. ‘Kırmızı ışıkta geçmek’ bir deyim haline gelmiştir; trafik kuralına uymak veya uymamak açısından bir tiplemeyi yansıtmaktadır. Kırmızı ışıkta geçen insan için, trafik kurallarına uymayan insan denmektedir. Kırmızı ışıkta geçmenin dini boyutu var mıdır? Vardır. Çünkü insanların, bütün insanların menfaati için oluşturdukları kurallar, maslahat gereğidir. Yani insanların bu kurallarda maslahatı vardır, menfaati vardır. Bütün insanlar kırmızı ışıkta geçmenin yani trafik kuralına uymamanın genel olarak insanlara zararı olduğuna dair bir kanaatleri oluşmuşsa ve bu kanunlaşmış, kurallaşmış ise bir Müslümanın, Kur’an’da, Peygamber aleyhiselamın hadislerinde, Ebu Hanife’nin içtihatlarında kırmızı ışıkta geçilmez diye bir şey yoktur, diyerek kırmızı ışıkta geçmeyi dinin alanı dışında bir iş görmesi caiz değildir. Çünkü kırmızı ışıkta geçmek veya geçmemek, yani kurala uymak veya uymamak; insan hayatıyla veya insana zarar vermekle alakalı bir konudur. Evet, her kırmızı ışıkta geçen insan ezmiyor. Ama insan ezenler, kırmızı ışıkta geçme mantığını ezebilecek insanlardan oluşuyor. Yani burada bir tehlikeye tedbir söz konusudur. İnsanlar 10’larca yıldan beri kullandıkları araçlar, kullandıkları yollar ve bunların oluşturduğu kültürün sonucu olarak filan aracı şu kilometrede sürmek gerekir, filan yerde şu şekilde park etmek gerekir diye bir teamül oluşturulduysa, bu teamülün Kur’an’da geçsin veya geçmesin, bizim açımızdan dikkate alınması ve ona uyulması dinimizin emri gibidir. Pek çok hayati meselemiz var. Mesela, bir apartmanda oturanlar gece yarısı matkap çalıştırabilirler mi, gürültü yapabilirler mi? Ne var bunda, yani Kur’an’da matkap kullanmayın diye bir ayet yok, hadislerde gece matkap kullanmayın diye bir şey yok, ne var bunda diyemeyiz. Çünkü komşuya eziyet etmeyin diye bir kural var. Dolayısıyla komşuya eziyet olan herhangi bir şey Kur’an’da varmış gibi bizim için. Aynı şekilde insana eziyet etmeyin, yol kurallarına dikkat edin diye peygamber uyarısı var. Ölümcül bir şekilde yol kullanmayı veya alet kullanmayı yasaklayan naslar var. Kırmızı ışık veya filan trafik kuralı, eğer bu tehlikenin oluşacağını bütün insanların deneyimiyle asırlardan beri bize ispat etmiş ise bizim için mesele bitmiştir. Biz artık Kur’an’da olsa da olmasa da, peygamber aleyhiselamın hadislerinde olsa da olmasa da bunu, dinimizin gereği uygularız. Elbette Allah’ın şeriatına %100 ters düşen bir kuralı kural saymayız, ayrı bir konu. Ama kırmızı ışıkta geçmek bu şekilde, yani trafik kurallarına uymak veya uymamak bu şekilde Allah’ın şeriatıyla tersleşmek değildir.

Nureddin Yıldız