Öz baba dışında örf ve kültür olarak “Baba” ifadesinin başkası için kullanılması caiz midir?

456) Öz Baba Dışında Örf ve Kültür Olarak “Baba” İfadesinin Başkası için Kullanılması Caiz Midir?

Bismillah
Elhamdülillah, vessalatu vesselamu alâ Resûlillah
Bazı toplumlarda ki Müslüman toplumlarında da var bu. Mesela; seksen yaşındaki bir dedeye “baba, beybaba, babacığım” diye hitap eder insan. Hiç sülalesinden bile değildir o. Babalık; yaşlılık, ihtiyarlık, pîri fanilik manasında bir kelime olur o zaman. Böyle bir ifade yani insanın sulbünden gelmediği, oğlu-kızı olmadığı birine “baba” diye hitap etse (Tabi istihza ve alay konuşmuyoruz. Yaşlılık anlamında, hürmet anlamında “beybaba, babacığım.” dese) bu, herhangi bir şekilde nesep iddiası değildir. Bu caizdir. Örf bunu kabul ediyorsa, hakaret içeriği algılamıyorsa örf caizdir.
Efendimiz sallallahu aleyhi ve sellem bir hadis-i şerifinde ashaba hitap ederken “Ben sizin babanız yerindeyim. Size babanın çocuğa verdiği eğitim gibi eğitim veriyorum.” buyuruyor. Demek ki babası olmadığı hâlde ashab-ı kiramın “Babanız gibiyim.” buyurmuş. Bu söylenebilir anlamı çıkıyor bundan ama örf bunu uygun bulmuyorsa dili buna alıştırmamak gerekir.

Velhamdülillahi Rabb’il âlemîn.