Yazılı Fetva

Âlimlerin elektronik paralar hakkındaki değerlendirmeleri nedir?

889
28.03.2024

Hocam elektronik paraları nasıl değerlendirmemiz uygun düşer? Kullanılamaz denir mi? Âlimler ne diyor elektronik paralar hakkında?

İnsanlık önce altını satın alma birimi olarak kullandı. Sonra kâğıt paraya geçti. Şimdi de DİJİTAL PARA geldi. Kartlar, çekler, hesaplar vb. ayrıntıları oldu.

Dijital para bize DİJİTAL LİRA veya DİJİTAL DOLAR gibi bir anlam ifade etmektedir. Genel bir ifadeyle söyleyecek olursak ELEKTRONİK BİR MERKEZDE DEPOLANMIŞ DEĞER olarak izah edebiliriz.

Üretimi kolay, kullanımı kolay, aracıya gerek yok yani pek çok özelliği barındırıyor.

Kâğıt para ne ise bu da odur. İmam Malik’in: “İnsanlar bir deri parçasını bile para edinseler kabul ederim.” demiştir.

Buna göre de genel kabul görmüş, resmi dayanağı olan ve piyasada iş görme kabiliyeti olan dijital para, para gibidir. Ticarette kullanılabilen, altına ve kâğıt paraya dönüştürülebilen bir değer olarak kabul edilir.

Bu durumda da dijital para için şu hükümler öne çıkar:

  1. Normal para gibi zekâtı vardır. Yüzde iki buçuk olarak zekâtı verilir.
  2. Faizle ilgili hükümler dijital para için de geçerlidir. Örnek olarak yüz lira kâğıt para ancak yüz lira dijital para ile değiştirilebilir; fazlalık alınamaz.
  3. Dijital paralar arasında işlem yapıldığında değiştirme işleminin aynı mecliste yapılması gerekir.
  4. Dijital para hesaba yattığında hemen kullanılabilir.

Fıkıh açısından belli riskler de bulunduğu bilinmelidir. Bu risklerden ana başlıkları ile şöyle söz edebiliriz: 

  • Bir bilinmeme, GARAR riski vardır.
  • Şu andaki haliyle kâğıt paradaki gibi garanti edeni bulunmuyorsa caizliği de yoktur.
  • Kumara yakın bir noktada durmaktadır.
  • Borsası aşırı hareketli seyretmektedir.
  • Para aktarma ve aklamada kullanılabilmektedir.

Bu riskler giderilebildiği zaman dijital ara paradır.

Nureddin Yıldız