Hanımların, alışveriş yaparken mahremiyet ölçüsü ne olmalıdır?
Hocam, erkeklerle gerekli bir durum olduğunda veya alışveriş yaparken konuşuyor ve göz göze muhatap oluyoruz. Bu durumda, “harama bakmasınlar, gözlerini korusunlar...” ayetleri gereğince tavrımız nasıl olmalı? Mesela bazı kaynaklarda, “kadın edeple gözünü çevirmeli ve önüne bakarak konuşmalı” vs. yazıyor. Fakat bu da kadının iletişimi açısından bir sorun teşkil etmez mi?
Selamünaleyküm.
Burada dikkat edilmesi gereken husus şudur:
Bayanın yüzü bir erkek için, olduğu gibi çekicidir. Bayanın sesi de ikinci bir çekici cazibe noktasıdır. Bayanın tesettürlü olduğunu kabul ederek bu iki cazibe noktasından fitneye düşmemesi/düşürmemesi için şunlara dikkat etmesi gerekir:
a- Bir kere mü'min bayan ortam seçici olacak. Her ortam onun için uygun olmayabilir. Çakı gibi delikanlı ile ihtiyar ve tezgâhındaki domatesleri satmaya çalışan bir esnafın durumu aynı değildir. İkisi de erkek olmasına erkektir ama birinde tepkisellik oranı çok daha yüksektir.
b- Zaruri olanı konuşmakla, muhabbet etmek aynı değildir. Zaruri olanla yetinmeyi bilmek gerekiyor. Gereksizi konuşmak, tartışma üretmek sakıncalı durumdur.
c- Konuşma esnasında el teması kesinlikle olmamalıdır. Mesela bayan ücret verecekse ücreti masaya koymalı, masadan fiş almalıdır. Bu bir hassasiyet göstergesidir.
d- Muhatap olunulan erkekle fiziksel yakınlık mesela iki metreden yeterli olacaksa o noktada kalınmalıdır. Bir metrede bulunmayı zararlı görmelidir.
Bu fiziksel yakınlık konusuna başka bir örnek şöyle verebiliriz:
Bir tuhafiyeci dükkânında alışveriş yapan bayanın bu ölçülere dikkat etmesini ileri derecede etkileyen bir durum, dükkândaki mesela aynalardır. Bayan nerede durursa dursun tezgâhtarın onu üç boyutlu izleyebildiği bir ayna sistemi tehlikeli görülmelidir. Aynı şekilde kamera kaydı yapan mekânlarda uzun süre ve farklı beden hareketleri ile bulunanlar için de, daha sonra o kayıtların izlenme ihtimali olduğu göz önünde bulundurulmalı ve unutulmamalıdır. Bu durum, mesela kayıt yapılan apartman içi mekânlar için de geçerlidir. Burada, 'bayanlar kamera var diye merdiven çıkmasın mı?' gibi kör bir itiraza mahal yoktur. Anlatılmak istenen, evindeki odasında dolaşır gibi kendini rahat hissetmemesi meselesidir.
e- Özellikle ve özellikle halvet yani üçüncü bir kişi olmadan ve gözden ırak olmak bakımından yalnız yerlerden kaçınılmalıdır. Halvet tam anlamı ile tehlikedir.
Bunun için en hassas örneklerden biri evlere gelen servisçiler, fatura okuyucuları gibi yabancılardır. Bayanların evlerinde erkek bir kişi yokken, ev içinde çalışacak servisçileri içeri alması uygun olmaz. En azından komşu bayan çağırılarak halvet önlenebilir. Kapı sonuna kadar açılmadan konuşma yapılabilir. Can güvenliği açısından da olması gereken budur zaten.
Özet olarak şunu söylemeliyiz:
Bayanın ihtiyacını dile getireceği, sorusunu soracağı bir görüşmeyi yapmasını yasaklayan bir nas yoktur. Böyle bir emir de yoktur. Yasak olan, mü'min kadının oğlu ile konuşur gibi servis ustası ile konuşmasında özetlenebilecek hatadır. Mü'min kadın, dikkatli olduğu sürece çıkmaz sokakta değildir. Dikkat etmedikten sonra güvenli hiçbir yer yoktur zaten. Yeter ki buradaki dikkat ölçüsü fasit çevrenin belirlediği bir ölçü olmasın.
Selamünaleyküm.
Nureddin YILDIZ
facebook.com/nureddinyildiz
twitter.com/nurettinyildiz
FETVA ETİKETLERİ
alışveriş alışveriş yapmak dini sorular fetva karşı cinsle muhatap olmak mahremiyet nureddin yıldız nurettin yıldız