Yazılı Fetva

Hayvanların eti hariç kâra dönüştürebileceğimiz bir yeri var mıdır?

1282
28.02.2021

Hayvanların boynuz, kemik, kıl, yün, kanat, tırnak gibi kalıntıları temiz midir, kullanılabilir mi? Biz kasaplık yaptığımız için bu tür kalıntıları kâra dönüştürebilir miyiz?

Hayvanların bu tür kalıntıları veya atıkları insan gıdası, hayvan yemi gibi farklı alanlarda kullanılabilmektedir. Yakılmış hâliyle kemikten hayvan kömürü üretilebilmektedir. Kıldan çok farklı ürünler geliştirilebilmektedir. Gübre yapılmaktadır. Jelatin, sabun, boya, fırça gibi farklı ürünler çıkarılabilmektedir.
Bunlarla ilgili fıkhî hükümleri şöyle derleyebiliriz:
• Hayvan canlı iken ondan koparılan kanın hareket ettiği noktalar yani o organın canlılığını kanın sağladığı noktalar necistir. Sadece saç (kıl), yün, kanat bu kuralın dışında kalır. Bunlar hayvandan canlı iken de alınsa necis değildir.
 
• Kesilmeden ölmüş hayvanın tabaklanmış derisi hariç tamamı necistir.
 
• Besmele ile kesilmiş bir hayvanın dış atıklarında temiz olmak açısından bir sorun yoktur, her bir parçası işe yaradığı kadarı ile kullanılabilir. Düne kadar insanlık mesela tırnakları yiyecek olarak kullanamıyordu da bugün bir şekilde kullanıyorsa bunda fıkıh olarak sorun olmaz.
 
• Hayvan kemiğinin kömürleştirilmiş şekli de sonuç olarak tam bir dönüşüm gördüğü için yeni şekliyle kullanılabilir durumdadır.
 
• Hayvanlardan artan şeylerden gübre yapılması durumunda insan sağlığı açısından uzun vadede bile bir sakınca oluşmuyorsa o tür bir kullanımın da sakıncası yoktur.
 
• Bu tür atıklardan hayvan yemi yapılması durumunda da tıbben sakınca olup olmadığını bilmemiz gerekir, sakıncası olmayan yemler kullanılabilir.
 
• Hayvan yemlerine gıda katkısı olarak karıştırılan kan necis olduğu için yemi de necis duruma geçirir.

Nureddin Yıldız