Umre ödülü kazanan bir kadın mahremsiz olarak umre yapabilir mi?
Hocam Resûlullah (s.a.v), Ebû Süfyân'ın kızı Ümmü Habîbe'ye evlilik teklif etmiş ve onun Habeşistan'dan Medine'ye mahremsiz olarak seyahat etmesine müsaade etmiştir. Ayrıca, Âdîyy b. Hâtim’e “Ey Âdîyy! Gün gelecek bir kadın, güven içinde Hîre’den çıkıp yalnız başına Kâbe’yi tavaf edip insanların şerrinden emin olarak geri dönebilecektir.” buyurmuş, Âdîyy b. Hâtim de bu sözün gerçekleştiğine şahit olmuştur.
Bu hadisler sahih olmasına rağmen, Hanefi fıkhında bir kadının mahremsiz umre veya hac yapması caiz görülmemiştir. Ancak Diyanet İşleri Başkanlığı her yıl Umre Ödüllü Gençlik Bilgi Yarışması düzenlemekte ve kazanan hanım kardeşlerimiz mahremsiz olarak umreye gitmektedir. Bu yıl da düzenlenecek yarışmada benzer bir durum yaşanacaktır. Can, mal ve namus güvenliği sağlandığı takdirde, bir kadının mahremsiz olarak Diyanet kafilesi veya başka bir grup ile umre ya da hac yapması caiz midir?
Hanefi mezhebine göre bir kadının mahremi olmadan üç günlük (yaklaşık 90 km) veya daha uzun bir yolculuğa çıkması caiz değildir. Bu hüküm, kadının can, mal ve namus güvenliği için konulmuştur ve birçok klasik fıkıh kaynağında yer almaktadır. (Hidâye, İbn Âbidîn, Fetâvâ-i Hindiyye gibi).
Ancak Şafii, Maliki ve Hanbeli mezheplerinde güvenli bir yolculuk ortamı varsa kadının mahremsiz umre ve hac yapabileceği görüşü de bulunmaktadır. Şafiiler özellikle güvenilir bir kadın grubu veya kafile ile gidildiğinde mahremsiz hac ve umrenin caiz olduğunu söylemişlerdir. (Nevevî, el-Mecmû‘).
Peygamber Efendimiz aleyhisselam, “Allah’a ve ahiret gününe inanan bir kadının, yanında mahremi olmadan üç günlük mesafeye yolculuk yapması helâl değildir.” buyurmuştur. (Buhârî, Taksîrü’s-Salât, 4; Müslim, Hac, 413) Bu hadis, genel bir yasak getirdiği için Hanefîler bu hükmü kesin kabul etmişlerdir.
Günümüzde Diyanet kafileleri çok sıkı güvenlik önlemleriyle hareket etmektedir. Kadınların yalnız değil, belirli bir grup ve sorumlu rehberler eşliğinde gittiği düşünülürse bazı mezheplere göre bu caiz olabilir. Diyanet, genellikle cumhurun içtihadına dayanarak mahremsiz hac ve umreye izin vermektedir.
Eğer bir hanım, Hanefi mezhebine bağlı kalmak istiyorsa ve mahremsiz umre kazanırsa ödül hakkını mahremi ile birlikte gitmek şartıyla değerlendirebilir veya başka bir ödüle çevrilmesi için Diyanet’le iletişime geçebilir.
FETVA ETİKETLERİ
diyanet hac hanbeli hanefi mahremsiz hac mahremsiz umre mahremsiz yolculuk maliki ödül peygamberimiz şafii umre yolculuk