Kardeşim verdiği borcu faiziyle istiyor, ne yapmalıyım?
Hocam, ailem, özel üniversitede okumam için evi sattı. Okulun bir yıllık ücretini ödedikten sonra, kalan taksitler için okula yakın bir eve peşinat verdiler. Ancak maddi yetersizlik nedeniyle ödemeleri sürdüremediler. Bu sırada kardeşimin işleri iyi gidince evi krediyle üzerine aldı ve ardından birkaç yıl okul ücretime yardım etti.
Üzerinden birkaç sene geçtikten sonra evlenince, kardeşim benden 60 bin TL olan borcumu, dolar kurundaki artış gerekçesiyle 20 bin dolar olarak istedi. Ancak eşim bana şiddet uygulayarak telefonumu elimden aldı ve kardeşime, benim adıma “sana borcum yok” şeklinde hakaret içeren mesajlar gönderdi. Kardeşim de beni bulmak ve zarar vermek için yola çıkınca, güvenliğim için uzaklaştırma kararı almak zorunda kaldım.
Sonrasında annemin kardeşime, benim adıma 200 bin TL ödeyeceğimizi söylediğini, kardeşimin ise bu parayı "yakacağını" ve beni "sakat bırakacağını" söylediğini öğrendim. Bu tehditler ve borç baskısı karşısında çok korkuyorum. Gerçekten ödeme gücüm yok ve kardeşimle düşman olduk, ailemle aramız da bu yüzden bozuldu.
İki yıldır sürekli dua ediyorum, helalleşmek için bir yol arıyorum. Fakat bu kadar yüksek taleple ve tehdit altında borcu ödemem mümkün değil. Onun böyle bir tutum sergilemesiyle hakkını helal etmemesi dinen geçerli olur mu? Ne yapmalıyım hocam? Çok çaresizim.
Yazdıklarından anladığım bu borç, okul için kardeşinin çektiği krediden doğmuş ve esasen sana ait bir borçtur. Ailen bu borcu üstlenmiyorsa senin ödemen doğru olur. Ayrıca evliliğinden önce doğduğu için kocan bu borçtan sorumlu değildir. Evlilikle birlikte borç otomatik olarak eşe geçmez. Kocan bu borcu ödemek zorunda olmadığı gibi, bu konuda gönülsüz davranması da onun açısından doğal karşılanabilir.
Eşin, evliliğe borçsuz biriyle başladığını sanırken yüksek miktarda bir borç ve onun getirdiği gerilimle karşı karşıya kalmış olabilir. Bu durum, erkek için güven ve sorumluluk açısından sarsıcı olabilir. Bu yüzden, eşinle bu meseleyi sakin bir dille konuşman, onu borcun muhatabı yapmadığını belirtmen, onunla açık iletişim kurman bu krizi hafifletebilir.
Kardeşinle düşmanlık ortamı oluşmuş olsa da en doğrusu bir aile büyüğü veya güvenilir bir dinî/aklıselim kişi aracılığıyla sulh ve uzlaşma yoluna gitmektir. Sulh, dinen tavsiye edilen bir yoldur ve kinleri dindirebilir, düşmanlığı azaltabilir. Kardeşinle yalnız görüşme. Aile ortamında veya üçüncü bir kişi eşliğinde konuşmak daha güvenlidir.
Gücün yettiği ölçüde evden ya da dışarıdan bir iş yaparak ödeme planı oluşturabilirsin. Hiçbir şey yapmadan sadece dua etmek değil, fiilî gayret de göstermelisin. Ödemek üzere niyetlenmen, bunu yazıya dökmen ve küçük küçük birikim yapman bile Allah katında kıymetlidir.
“Kim insanların malını alma niyetiyle borçlanırsa, Allah onun borcunu ödemesine yardım eder.” (Buhârî)
Özetle, bu borç senin borcundur ve sorumluluğun altındadır. Kardeşinle sulh/uzlaşma yoluna gitmek en doğru yoldur. Kocan bu borçtan sorumlu değildir ama anlayış göstermesi beklenebilir. Şiddete karşı korunman gerekir. Ama aynı zamanda ödemeye niyetli olduğunu da yazılı/sözlü bir şekilde ortaya koyman barışı kolaylaştırır. Kardeşin haksızlık etmiş olabilir ama sen kendi ahlakınla, adaletinle davranmaya devam et.
Allah’ım! Bu kulun kalbinden yükünü hafiflet, sıkıntılarını ferahlığa çevir, düşmanlıkları dostluğa dönüştür. Onu rızana uygun adımlar atmaya muvaffak kıl. Borcunu helal yoldan ödeyebileceği kapılar aç, iffetini, haysiyetini ve huzurunu muhafaza eyle. Kalbine sabır, bedenine kuvvet, hayatına bereket ver. Kendisini yalnız hissettiğinde seninle olduğunu hissettirsin ona. Hakkı bilenlerden, adaleti gözetenlerden ve mağdur değil izzetli olanlardan eyle. Ya Rabbi, onu sevenleriyle hayırda birleştir, kırılan her yönünü Sen tamir eyle. Âmin.