Yazılı Fetva

Miras paylaşımında nasıl bir yol izlenmeli?

9706
23.03.2011

Miras konusunda İslam hukukunun çizdiği hudutların ve payelerin yanı sıra bir de laik yasalarla belirlenen bir düzen var. Hukuki olarak hangisine tabii olmalıyız? İslam hukukuna göre taksimat yapmak elbette doğrudur ama miras kaldıktan sonraki süreçte evdeki erkeklerin (abi ya da erkek kardeş) anne ve kız kardeşlerin bakımından sorumlu olmalarını gerektiriyor. Şimdiki insanlar İslam hukukuna göre taksim yapalım diyorlar ama kimse de anne ve kız kardeşlerin bakımını üstlenmeden uyanıklılık yaparak taksimatta bulunuyorlar. Taksimat işi nasıl olmalıdır?

Mal, bu ümmetin en ağır imtihanlarından biridir. Hatta bu ümmetin imtihanı mal imtihanıdır. Bu nedenle Allah Teala'nın kitabında ayrıntılarıyla izah ettiği konulardan biri miras konusu olmuştur. Maalesef, Kur'an hükümleriyle şekil bulmuş yasalarla yönetilmiyoruz. Mirasla ilgili durum da böyledir. Miras hukukumuzu Allah'ın hükümlerine göre belirleme imkânımızın olmadığı bir ortamda şöyle bir siyaset izleyebiliriz:
a- Miras sahipleri, kendi aralarında ihtilaf etmeyecekleri bir şekilde anlaşabiliyorlarsa dinen bir sakınca kalmaz. Zira dinimiz, ihtilafı giderecek son sözü söylemiştir. Daha sonra resmi yollarla da ittifak ettikleri sonuçları tescil ettirebilirler.
b- Miras sahiplerinden biri veya bir kaçı Şeriat'ın ahkâmını kabule yanaşmıyorsa, mecburen resmi sonuç talebine baş vurulacaktır. Bu durumda da fazla bir pay alan, Allah'tan korkup, kendisine intikal eden fazlalığı öbür hak sahibine iade eder. Böyle bir işlemden ötürü, kalbinden bunu istemeyip zorunluluk olarak avukata dilekçe veren vebale girmez.
c- Mirasçılardan bir bölümünün Kur'an'ın taksimini kabul etmemesi nedeniyle o mirası kökten reddetmek gerekmez. Sadece üzerine fazladan hak geçmesi halinde onu zimmetinden çıkarır.
d- Allah'tan korkarak hareket etmenin gereklerinden biri de, taksim nasıl yapılırsa yapılsın fıkha göre nasıl bir taksim yapılması gerektiğini ehli biriyle istişare etmektir.
Biz, kimin ne yaptığına bakmayalım. Bu bir imtihandır; kazanan olacak kaybeden olacak. Biz, imtihanı kazanmanın yollarına bakmalıyız. Allah'a emanet olun.

Nureddin Yıldız