İzinsiz satılan dijital ürünler için helallik gerekir mi?
Hocam, ben internetten bir adamın izni olmadan, onun ürettiği dijital bir ürünü (örneğin, bilgisayar fontu gibi) alıp sattım. Bu ürün, kişinin kendi emeğiyle oluşturduğu, ücretli olarak sunduğu bir yazılımdı. Ben de onu izinsiz şekilde çoğaltıp satışını yaptım. Sonradan İslami hassasiyetlerim artınca vicdanen rahatsız oldum ve bu ürünleri satmayı bıraktım.
Ancak geçmişte onlarca kişiye bu ürünü sattım. Bu durumda ürünün asıl sahibinden helallik almam gerekir mi? Teker teker herkesi bulmak ve telafi etmek mümkün değilse ne yapmalıyım?
Ayrıca, bu konuda gösterdiğim hassasiyet doğru mu? Dijital bir ürün olduğu için “herkes kullanabilir” diye düşünmek doğru mu? Adam açıkça “izinsiz paylaşmayın, satmayın” diyor. Bu tür dijital ürünlerin izinsiz satışı İslam’a göre kul hakkı olur mu? Yardımcı olursanız çok sevinirim.
Dijital ürünler (font, yazılım, tema vb.) mülkiyet hakkı kapsamındadır. Sahibi tarafından “izinsiz kullanılamaz, satılamaz” denmişse bu ürünü izinsiz çoğaltmak ve satmak kul hakkına girer ve haramdır. Tıpkı bir kitabın fotokopisini izinsiz çekip satmak gibi bu da emek hırsızlığıdır.
Mümkünse ürünü yapan kişiden helallik istenmelidir. Helallik alınamıyorsa, satışlardan elde edilen kazanç tahmini olarak hesaplanmalıdır. Bu kazanç, hak sahibine ulaşılamıyorsa, onun adına bir hayır kurumuna veya ihtiyaç sahibine sadaka olarak verilmeli. Verirken şöyle dua edilebilir:
“Allah’ım, bu sadakayı hakkını ihlal ettiğim kişi adına kabul eyle. Beni onun hakkından dolayı sorumlu tutma.”
Allah, samimi tövbe eden kulunu asla mahcup etmez. Vicdanın seni rahatsız ediyorsa, bu seni Allah’a götürüyordur. Devam et bu yolda, Allah seni muhafaza etsin.